Hof van Vosselaar veel ouder dan gedacht

De voormalige pastorie Het Hof met omwald domein en aansluitend parkbos, gelegen in het noordelijke gehucht Hofeinde nabij de grens met Beerse, is een site met een oude geschiedenis en vormt een belangrijke getuige van het religieuze verleden van zowel Vosselaar als Beerse (zie ook ons artikel in het contactblad 161 van juni 2020).

In 2017 kochten de gemeente Vosselaar en Kempens Landschap het Hof met als doel om dit beschermde monument te restaureren. Archeologen ontdekten echter dat de site teruggaat tot de middeleeuwen of zelfs nog vroeger… De archeologen van ABO nv gingen de voorbije maanden aan de slag om het verleden van deze site nog beter in kaart te brengen.

De eerste vermelding van het Hof dateert van een contract uit 1658. Dankzij dat contract komen we te weten dat er in de 17de eeuw een buitenhof en een binnenhof stonden, omringd door een dubbele gracht. Ook duikt in de archieven en op oude kaarten een (nu verdwenen) poortgebouw op. Maar daar stopt het verhaal niet. Verder historisch onderzoek wijst in de richting van een nog veel oudere geschiedenis. In 1435 is Joannes Ravens de eerste pastoor van de dubbelparochie Beerse-Vosselaar. De onderzoekers vermoeden dat deze pastoor op het Hof van Vosselaar verbleef. Directe bewijzen daarvoor vonden ze echter niet, tot voor kort…

Het team van archeologen heeft ontdekt dat de oorsprong van het gebouw inderdaad wellicht tot in de 15de of 16de eeuw terug te brengen is. Onder het huidige gebouw zit een oudere kelder met een dichtgemetselde deur. Deze keldergewelven behoren tot de oudste bouwfase van het pand: de 15de of 16de eeuw. Maar tijdens het archeologisch onderzoek werden ook de funderingen van het verdwenen poortgebouw teruggevonden! De baksteenformaten en mortel komen overeen met de nog bestaande kelder. De grachtenstructuur die nog aanwezig is, blijkt eveneens een relict uit die tijd te zijn.

Het gebouw had in de 15de eeuw wel een andere opbouw dan vandaag. Vermoedelijk was de voorgevel richting Beerse gericht. Via de (nu dichtgemetselde) kelderdeur kwam men buiten of in het aangrenzende poortgebouw terecht. Het grootste deel van wat er vandaag nog te zien is, zowel voor het gebouw als voor het landschap, dateert uit de 19de eeuw. Na de verkoop aan de eerste particuliere eigenaar, Jules Debie in 1852, werd het Hof volledig gemoderniseerd en aangepast aan de standaarden voor een 19de-eeuws buitenverblijf. Onder de volgende eigenares, Zoë de Massez, werd de tuin heraangelegd, naar het model van een landschapspark.