In memoriam Marleen Smans (1950 – 2016)

Op 20 mei 2016 overleed te Eindhout Marleen Smans, lid van De Vlierbes en auteur van vijf artikels in onze recente jaarboeken. Ze werd geboren te Vlimmeren op 5 maart 1950 als oudste dochter van Constant Smans en Maria Verheyen. In dit arbeidersgezin met negen kinderen behoorde een grote sociale bewogen-heid en inzet tot de realiteit van elke dag. Haar ganse verdere leven zou Marleen de afstraling zijn van wat ze van thuis uit heeft meegekregen. Voor haar lagere humaniorastudies ging ze op internaat bij de zusters annonciaden te Hulden-berg. De hogere humaniora werkte ze af in het Heilig Graf te Turnhout. Ze was het eerste Vlimmerse meisje dat aan de universiteit in Leuven studeerde, en er in 1974 het diploma van licentiaat in de Germaanse talen behaalde. Ze vestigde zich met haar echtgenoot Jef Zagers in Laakdal, en ging als leerkracht aan de slag in het Sint-Dympnacollege te Geel.

Iedereen die haar kende, zal getuigen van haar eenvoud in de omgang, geen spraakwaterval, maar vooral iemand met een luisterend oor voor iedereen. Zij engageerde zich sterk bij de strijd voor de vrouwenrechten en was 20 jaar lang vakbonds-afgevaardigde op school. In Geel richtte ze het Vrouwenhuis mee op en maakte het radioprogramma ‘Vrouwenwerk’ voor Radio Power te Geel. Jarenlang was ze vrijwilligster in de Wereldwinkel te Geel en was niet te beroerd om gedurende een tijd onderdak te bezorgen aan jonge mensen met problemen Bovendien ontfermde ze zich de laatste jaren over een jong Keniaans gezin.

In 1991 schreef ze een eerste boek ‘Zes diepe borden – dochters van arbeiders vertellen’ samen met Lutgart De Bal, als een hommage aan haar moeder. Tijdens een reis naar Australië die ze maakte met haar vader Stan Smans om er haar broer Leo te bezoeken, verzamelde ze alle elementen uit het oorlogsverhaal van Stan, die tijdens WO II verplicht tewerkgesteld was in Duitsland. ‘Vader was in Duitsland’ publiceerde ze in 1994 als een eerbetoon aan haar vader. Ze kreeg de smaak van het schrijven helemaal te pakken toen haar drie kinderen het huis uit waren en ze zich engageerde in de LWHG of de Laakdalse Werkgroep voor Geschiedenis en Heemkunde. Hier fungeerde ze als ondervoorzitster en eindredactrice van het heemkundig contactblad waarin ze 45 artikels publiceerde onder de rubriek ‘Oude beroepen’ en ‘Laakdalse portretten’.

In De Vlierbes publiceerde ze tussen 2011 en 2014, met een opmerkelijk artikel ‘ Hoe ver een Vlimmers steentje rollen kan…’, dat refereert aan de diamantsector waarmee ze opgroeide tijdens haar kinderjaren in Vlimmeren. Wellicht één van haar laatste verwezenlijkingen was het taalkundig nazicht van mijn boek ‘Vlimmeren in een notendop’. Onze contacten waren steeds zeer hartelijk, minzaam in de omgang, met een grote liefde voor ons heem, zowel Vlimmeren als Laakdal. Marleen werd echter getroffen door een kortstondige ziekte. Zeer bewust trachtte ze zo lang mogelijk te genieten van de alledaagse dingen binnen de familie. Veel te vroeg moest ze afscheid nemen, voor velen een totale verrassing. De heemkundige kring De Vlierbes betuigt zeer dankbaar haar medeleven aan de familie.

De artikels van Marleen Smans in onze jaarboeken:

  1. jg. 33 2011 De Vlimmerse gedeporteerden van de Tweede Wereldoorlog. Het verhaal van Stan Smans
  2. jg. 34 2012 De vredesstoet in Vlimmeren in 1945
  3. jg. 35 2013 Hoe ver een Vlimmers steentje rollen kan…
  4. jg. 36 2014 Jong geleerd is oud gedaan. Gedichten leren rond 1930
  5. jg. 36 2014 Nog steeds verbonden met Vlimmeren: Ida en Andrea Claes, emigranten naar Canada